Wednesday, September 30, 2009

Harmonized System

Барааг тодорхойлох кодлох уялдуулсан систем. 99 бүлэгтэй. худалдааны эргэлтэд байгаа бүх барааг дараах байдлаар хуваажээ.
01-05 Animal & Animal Products
06-15 Vegetable Products
16-24 Foodstuffs
25-27 Mineral Products
28-38 Chemicals & Allied Industries
39-40 Plastics / Rubbers
41-43 Raw Hides, Skins, Leather, & Furs
44-49 Wood & Wood Products
50-63 Textiles
64-67 Footwear / Headgear
68-71 Stone / Glass
72-83 Metals
84-85 Machinery / Electrical
86-89 Transportation
90-97 Miscellaneous
98-99 Service
гол зорилго нь
- барааг тодорхойлж тарифын болон тарифын бус хязгаарлалтад хамааруулах болон ГХ статистик мэдээ гаргах гэж Гаалийн тухай хуульд заажээ.

гаалийн хилээр нэвтрүүлэх барааг зөв таних, зөв тодорхойлох, гаалийн болон бусад татвар зөв ногдуулах, цаашлаад худалдааны тэнцэл зөв гарахад ач холбогдолтой

Худалдааны үндэс

ОУ-ын бараа худалдааны гэрээний конвенц
http://en.wikipedia.org/wiki/U.N._Convention_on_Contracts_for_the_International_Sale_of_Goods

Хувийн хэвшлийн үндэс

Эрх зүйн гол үндэс нь: МУ-ын 1992 оны Үндсэн Хууль шүү.

...Тавдугаар зүйл
1. Монгол Улс дэлхийн эдийн засгийн хөгжлийн түгээмэл хандлага, өөрийн орны өвөрмөц онцлогт нийцсэн олон хэвшил бүхий эдийн засагтай байна.
2. Төр нь нийтийн болон хувийн өмчийн аливаа хэлбэрийг хүлээн зөвшөөрч, өмчлөгчийн эрхийг хуулиар хамгаална.
З. Өмчлөгчийн эрхийг гагцхүү хуульд заасан үндэслэлээр хязгаарлаж болно.
4. Төр нь үндэсний эдийн засгийн аюулгүй байдал, аж ахуйн бүх хэвшлийн болон хүн амын нийгмийн хөгжлийг хангах зорилгод нийцүүлэн эдийн засгийг зохицуулна.

Geree

Gadaad hudaldaand hamgiin chuhal ni
1. hudaldaanii erkh zuin undes boloh uls hoorond baiguulsan geree,heleltseer,konvents www.wto.org, ecustoms.mn
2. Hudaldaanii geree - http://www.business-in-a-box.com/default2.aspx maybe geree.mn
Europuudtai geree baiguulah uyed bichig tsaasandeer anhaarah heregtei baidag bol Asia taldaa aman heleltseer deer saitar tohiroltsoh ni chuhal baidag.

ps: work(工) + power (力) = success (功)
crisis (危机) = danger (危) + opportunity (机)

Tuesday, September 29, 2009

Library

int.trade hiij bgaa buh humuust heregtei negen shine nom angli heldeer garchee.
author ni O.Erdenebayar
published in march 2009
Customs and economic institude gejee.